طب سنتی و گیاه درمانی آفریقا
آفریقا با وجود راز و رمزهای فراوان در سال ۱۹۷۶ برای آن تعریفی ارائه شد که دنیای مادی، معنوی، محیط اجتماعی، جاندار و بیجان و نیروهای مافوق طبیعت در آن دخالت دارند.
در طب سنتی آفریقا متخصصان گیاه درمانی عطاری‌ها ،ماماهای سنتی، شکسته بند ها، پیشگوها ،جراحان سنتی ،روحانیون و افراد دارای قوای مافوق طبیعت نقش دارند که یادگیری هر کدام از این روش ها حداقل ۷ سال به طول می‌انجامد.
در طب سنتی آفریقا برعکس طب غربی بیماری ها را نه تنها با عوامل جسمی ،روحی و روانی بلکه با عواملی از جمله هجوم نیروهای شیطانی و جادویی و نیروهای مربوط به ارواح مردگان در بدن شخص مرتبط می دانند و همین دلیل در طب سنتی آفریقا تنها بیمار مورد مطالعه قرار نمی گیرد و در صورت لزوم در مورد مشکلات خانوادگی و اجتماعی و بدشانسی های آنان که به نیروهای طبیعی مرتبط می‌شود مطالعه می‌شود
متخصصان طب سنتی آفریقا با روش آسیب‌شناسی جدید بیماران را مطالعه نمی‌کنند و از علائم و توضیحات بیمار استفاده کرده و پی به بیماری‌های او می برند. آنها با بررسی تاریخچه و وارستگی و دیدن فرد با شواهدی از جمله چشیدن ادرار برای پی بردن به وجود قند درآن یا ادرار کردن روی زمین در محل تجمع مورچه ها برای هجوم آنها به منظور استفاده از قند ادرار، بو کردن زخم ها برای تشخیص عفونت، پیشگویی با دانه گیاهان واستخوان حیوانات، استفاده از گیاهان توهم زا ،تعبیر خواب و استفاده از ستارگان، بیماری فرد را تشخیص می دهند گاهی بعضی از تشخیص ها جنبه تخصصی دارد و بیمار به پزشک دیگری ارجاع داده می شود. داروهای تجویز شده چه به صورت خوراکی یا موضعی مصرف می شوند. شامل مواد گیاهی از جمله برگ، دانه ،ریشه ساقه و حیوانات شامل حیوانات کامل و یا جزیی از آن و مواد معدنی می باشد.
گاهی از یک گیاه مستقل و گاه ترکیبی از گیاهان، داروهایی به اشکال مایع، جامد، نیمه جامد و گاز تهیه و در اختیار بیمار قرار داده می‌شود .تجویز داروها به هر شکل، جز تزریق وریدی می‌باشد. روش‌های دیگر درمان در طب سنتی آفریقا عبارتند از پرهیز غذایی ،آب درمانی، داغ کردن، خون گیری ،بادکش،شکستهبندی مشت ومال ماساژ، دعا درمانی ،روان درمانی جادوگری ،تسخیر ارواح و قابلگی
در طب سنتی آفریقا هم عمل جراحی مرسوم است که این جراحی ها بدون بیهوشی انجام می گیرد. عکس برداری با اشعه ایکس نیز رواج دارد.برایالتیام زخم ها نیز اکثرا از گیاهان دارویی استفاده می کنند. در بعضی بیماری ها همه گیر از جمله آبله و طاعون برای رضایت خداوندیا خدایان قربانی می‌شود. برای پیشگیری از بعضی بیماری‌ها از انواع بازوبند، انگشتری، گردن بند و کمربند که به جادو و طلسم مجهز باشد، استفاده می‌کنند فالگیری در آفریقا به اشکال مختلف به وسیله استخوان حیوانات و یا دانه گیاهان صورت می‌گیرد. فال بینی هنوز هم در آفریقا مورد استفاده عموم و حتی افراد تحصیل کرده است.
تاریخچه گیاه درمانی در آفریقا
تاریخ دقیق استفاده از گیاهان برای درمان در آفریقا معلوم نیست ولی پژوهشگران فرضیاتی را ارائه داده اند یکی از فرضیات مربوط به مراسم مذهبی و جادوگری است که در آنها از گیاهان استفاده می‌شده است. نظریه دیگر استفاده از گیاهان به عنوان درمان تصادفی مطرح می‌کند و فرضیه دیگری آن را به تجربیات خوراک دام ها و عکس العمل نسبت به آنها مربوط می‌دانند .همچنین برخی آن را حاصل تجربیات ساحران و جادوگران و برخی دیگر نتیجه تجربیات شکارچیان در برخورد با حیوانات و زخمی کردن و آسیب دیدن آنها می دیدند. بومیان و مردم آفریقا اعتقاد دارند بعضی افراد عالم که به عالم خلسه فرو می‌روند، تجربیات گیاه درمانی را از ارواح مردگان که ممکن است به شکل حیوانات و انسان ظهور کند، کسب می کنند.
اما در هر صورت یکی از عوامل مهمی که در گیاه درمانی آفریقا دخالت دارد وجود گیاهان متنوع در آن ناحیه است. از ۳۰۰ هزار گیاه شناخته شده در سراسر جهان ،حدود ۲۰۰ هزار نوع آن مربوط به نواحی آفریقایی و گرمسیر است و این نشان می‌دهد که کشورهای آفریقایی می‌توانند در تولید گیاهان دارویی برای جهان سرآمد باشند. از طرفی حداقل ۸۰ درصد مردم آفریقا که از طب سنتی استفاده می‌کنند، بیشک از گیاهان به عنوان دارو استفاده می نمایند. بسیاری از کشورهای آفریقایی ازجمله روآندا، مالی و مصر اقدام به کشت گیاهان دارویی و تهیه فراورده‌های جالینوسی استاندارد کرده و با کمک یونیدو در حال توسعه این فعالیت ها هستند. چرا که صدور عصاره ها با صرفه تر از صدور گیاهان خام است. ایجاد شبکه فرآورده‌های طبیعی آفریقای شرقی ،غربی و مرکزی توسط یونسکو موجب پیشرفت برنامه‌های پژوهشی در زمینه گیاهان دارویی کشورهای آفریقایی شده است. این برنامه‌ها اطلاعات و استفاده های علمی از گیاهان دارویی را در طب سنتی آفریقا افزایش داده است و انتظار آینده ای بسیار روشن در این زمینه وجود دارد. این عوامل باعث تحول در طب سنتی آفریقا ،که اکثرا از آن استفاده می‌کنند ،شده است .
تحقیقات سال‌های اخیر در زمینه گیاه درمانی آفریقا نشان می‌دهد که کارایی گیاهان دارویی آفریقا در بسیاری از موارد مورد تایید بوده و تعداد زیادی از این گیاهان قابلیت تبدیل به دارو برای جهانیان را دارند . مجامع علمی و تحقیقاتی نسبت به آینده گیاهان دارویی آفریقا خوشبین هستند و امیدوارند که بسیاری از گیاهان مطالعه نشده وگیاهان موجود در جنگل های آفریقا بتواند مشکلات زیادی از دنیای پزشکی امروز را برطرف کند