بنفشه در رفع گریپ برونشیت های حاد ، گلودرد ، نزله های مزمن و به طور کلی بیماریهای سینه ، التهاب دستگاه هضم ، کلیه و مثانه به کار میرود . مصرف آن در بیماریهای مخملک سرخک و به طور کلی در تب های دانه ای معمول است .
گیاهان تیره بنفشه
دارای نمونه های معدودی به صورت بوته های چوبی میباشند.
در بین انواعی از آنها که
در نواحی بین استوایی میرویند، نمونه های درخچه مانند و ندرتا به صورت درخت یافت میگردد.
تعداد کثیری از آنها که تقریبا به نصف کلی گونه ها می رسند، از Viola تشکیل می یابند.
فراوانی آنها بیشتر در نواحی معتدله نیمکره شمالی است. به طوری که فقط معدودی از آنها در نیمکره جنوبی یافت میگردند.
گیاهان تیره بنفشه ،برگهای متناوب با گلهای نر -ماده، نامنظم و به وضع منفرد یا مجتمع دارند.
هر گل آنها دارای ۵ کاسبرگ، ۵ گلبرگ و ۵ پرچم است.
از اختصاصات آنها این است که یکی از گلبرگهای آن ها، دنباله ای دراز یا کیسه ای شکل دارد.
مادگی آنها شامل تخمدانی فوقانی، مرکب از دو تا پنج برچه( معمولا۳ برچه) و محتوی تخمک های متعدد با تمکن خارجی است. میوه آنها پوشینه و به ندرت سته است.
گونه های دارویی آنها را منحصراً چند نوع viola تشکیل میدهد که آنهم بیشتر در طب عوام مورد استفاده قرار می گیرند.
نام فرانسه :violette de careme, violette odorante
انگلیسی: sweet-violet
فارسی :بنفشه، بنفشه معطر
گیاه شناسی:
گیاهی علفی، پایا
دارای برگ هایی است که عموما از محل مشترکی در ناحیه ی یقه خارج می گردند.
برگ های آن ها عموماً قلبی شکل، دارای دمبرگ دراز و واقع بر روی سطح زمین است زیرا ساقه هوایی مشخص که برگ ها بر روی آن واقع باشند در این گیاه وجود ندارد.
در کنار دمبرگ آن ،جوانه های جانبی ظاهر می گردد و نمو آنها غالباً ایجاد گیاه علیحده ای می نماید که با گیاه اصلی همواره در حال ارتباط است .
گلهای آن منفرد زیبا، به رنگ بنفش ،به ندرت سفید یاگلی و معطر است.
دمگل های دراز گلها، که از بین دنبرگ ها منشاء میگیرند، قبل از منتهی شدن به گل حالت خمیده شبیه به عصا پیدا می نمایند .
میوه اش پوشینه، کروی، پوشیده از کرک و محتوی دانههایی به رنگ زرد با لکه سفید رنگ است.
بنفشه معطر:
در اماکن مرطوب و سایه دار غالب نواحی اهم از دشتها، جنگلها و یا دامنه های کم ارتفاع و حتی در ارتفاعات زیاد مخصوصاً در زیر سایه درختان و یا لای تخته سنگ ها می روید.
گل های زیبا و معطر آن در اوایل بهار ظاهر می گردد.
از اختصاصات آن این است که در تابستان گلهای عاری از گلبرگ ،در بین دمبرگ های آن ظاهر میشود که همیشه به حالت مخفی در آن باقی میماند.
انسان به علت استفاده از این گیاه و یا پرورش آن در نواحی مختلف تاثیر زیاد در پراکندگی خارج از حد گیاه دارد.
در اوایل بهار زنبور عسل نوش کافی از آن به دست میآورد. قسمت مورد استفاده بنفشه معطر گل برگ، ریشه، دانه و حتی تمام قسمتهای گیاه کامل است.
ترکیبات شیمیایی:
بنفشه معطر داره موسیلاژ، اسید سالیسیلیک و یک ماده ی ملون به رنگ آبی است که سریعاً فاسد میشود
این ماده اگر تحت اثر اسید ها قرار گیرد رنگ قرمز پیدا میکند در حالی که قلیاییات آن را به رنگ سبز در میآورند.
بنفشه معطر علاوه بر موارد مذکور دارای مقدار بسیار کمی اسانس با بوی مطبوع و مادهای به نام ویولین است که اثری شبیه امتین دارد
برگ آن دارای مقداری کمی آنتوسیانین است
خواص درمانی گل بنفشه
:
دارای اثر نرم کننده، خلط آور ضعیف و معرق است ،مصارف فراوانی در بیماریهای مختلف دارد.
از گلهای خشک شده آن با گیاهان دارویی دیگر نظیر ختمی، پنیرک ، شقایق به نسبت مساوی مخلوطی به دست میآید که دمکرده ۵ در هزار آن( کدکس) در رفع بیماریهای سینه به کار میرود.
دم کرده گل بنفشه:
دم کرده گل بنفشه در رفع گریپ برونشیت های حاد ، گلودرد ، نزله های مزمن و به طور کلی بیماریهای سینه ، التهاب دستگاه هضم ، کلیه و مثانه به کار میرود.
مصرف آن در بیماریهای مخملک سرخک و به طور کلی در تب های دانه ای معمول است.
شیره بنفشه:
شیره تازه گل بنفشه اثر ملین دارد و سابقن در بیماری های اطفال به صورت شربت به عنوان ملین و برای رفع سیاه سرفه و زکام ،بیماریهای حاد سینه و برفک به کار می رفته است ولی امروزه به اندازه سابق مصرف نمی گردد.
برگ بنفشه:
برگ بنفشه اثر نرم کننده ، خلط آور قوی که از آنلوسیون هایی تهیه میشود که جهت رفع التهاب اعضای خارجی ورم چشم و همچنین به صورت تنقیه برای رفع تحریکات روده مورد استفاده قرار می گیرد.
شیره تازه برگ آن به مقدار ۶۰ گرم اثر مسهلی دارد.
ریشه بنفشه:
ریشه بنفشه دارای اثرقی آور است و میتوان از آن به جای هیپکا در بیماری های اطفال استفاده به عمل آورد.
پس از مصرف آن مخاط دستگاه هضم تحریک گردیده و حالت تهوع و استفراغ پیش می آید.
کاربردهای دیگر بنفشه:
پزشکان از تمام قسمتهای گیاه، جوشانده تهیه مینمودند که از آن برای رفع سرفه ، گلودرد ، مخصوصا در بیماری های اطفال ، ضیق نفس و سرفه استفاده به عمل میآمد
علاوه بر این شهرت دارد که سابقن از تمام قسمتهای گیاه در رفع سرطان استفاده به عمل آورده و حتی نتایجی هم به دست میآوردند.
بنفشه معطر در صنعت از نظر تهیه اسانس حائز اهمیت فراوان است
مصرف دم کرده گل بنفشه در طب ایرانی جهت رفع ناراحتیهای سینه و به عنوان نرم کننده و محرک بین مردم عمومیت دارد.